Zaterdag 28 januari was een weercursus van Weather at sea in Willemstad. Er waren zo'n 25 deelnemers en in een gezellige en gemoedelijke sfeer is iedereen druk bezig geweest met de weerkaarten. De opzet van de cursus is om zelf aan de slag te gaan met weerkaarten. En dat is ook gebeurd, kijk maar eens op de foto's.

In eerste instantie heeft iedereen geprobeerd isobaren te tekenen in een actuele weerkaart met luchtdruk- en windwaarnemingen. Zo krijg je gevoel voor het verband tussen wind en luchtdruk (de wet van Buys Ballot). Daarna kreeg iedereen een setje actuele weerkaarten. In drie stappen hebben we vervolgens een windverwachting gemaakt. Hiernaast staat de weerkaart van 28 januari.

Na de lunch kwamen de fronten aan de orde en ook hebben we gekeken naar lokale windverschijnselen en naar het gebruik van gribfiles. Na deze dag weten alle cursisten de basisprincipes van het gebruik van weerkaarten om een weersverwachting te maken. Eén dag is echter te weinig om het helemaal in de vingers te krijgen. Daarvoor moet je routine opbouwen. "Al doende leert men" is een gezegde dat hierop zeker van toepassing is.

Op de pagina weerkaarten op deze website staat een link waarmee de actuele weerkaarten eenvoudig zijn te downloaden. Een kwestie van uitprinten en er mee aan de slag!

De eerste weertraining van Weather at sea aan boord van Mandate is uitstekend verlopen. De vier deelnemers hebben elke dag met weerkaarten zelf een weersverwachting gemaakt. Ze hebben ook aan den lijve ondervonden hoe vervolgens het weer van de weerkaart in de praktijk uitpakte. De voormalige tropische cycloon "Irene" lag op de Atlantische Oceaan in de vorm van een "gewoon" lagedrukgebied en beïnvloedde het weer bij ons. Dat leverde van alles op: verschillende luchtsoorten, allerlei wolken, grote variaties in de wind en een naderend warmtefront. Het weer werkte goed mee, we hebben ook ruim tijd gehad om te zeilen. Mandate is een echte klassieker, tamelijk bewerkelijk om te zeilen, maar iedereen heeft uitgebreid kunnen ervaren wat het is om te zeilen op een klassieke Swan. Het eten was goed, de sfeer was gezellig, kortom we kunnen terugkijken op een zeer geslaagde weertraining.

Windstilte op het IJsselmeer
Woensdag 31 augustus zijn we van start gegaan. Schipper Ted van IJperen (Tip Top Sailing), cursisten Paul en Giselle en ondergetekende waren dinsdagavond al aan boord gekomen, deelnemers Aat en Bert arriveerden woensdagochtend. Onder het genot van een stukje Friese "oranjekoeke" is eerst uitleg gegeven over de opzet van de training. Toen de koffie op was, zijn we eerst naar buiten gegaan om eens te voelen en te kijken hoe het weer buiten was. Onderdeel van de training is om een weerlogboek bij te houden en elk uur enkele relevante weerparameters te noteren. Daarna is iedereen aan de salontafel van Mandate aan de slag gegaan met het tekenen van een weerkaart. Dat lijkt gemakkelijk, maar het blijkt niet mee te vallen als je dat nog nooit gedaan hebt.
Het tweede onderdeel was het maken van een weersverwachting met behulp van een setje Bracknell-weerkaarten. Uiteraard hoorde hier ook een uitgebreide uitleg bij. Als geheugensteun kreeg elke deelnemer een kaart uitgereikt waarop de basisprincipes staan hoe de wind uit een weerkaart bepaald kan worden.
Rond 13:00 uur zijn we uit Lemmer vertrokken. Gezien de wind was Enkhuizen bezeild, maar omdat iedereen wat langer wilde zeilen hebben we gekozen om naar Medemblik te gaan. Onderweg trokken er nog enkele stevige buien langs, het grootste deel bleef ten noorden van ons. Die buien veroorzaakten nog een bijzonder fenomeen. Zo'n beetje midden op het IJsselmeer viel de wind compleet weg, terwijl we konden zien dat verder naar het westen wel wind was, want daar voeren enkele boten met volle zeilen naar het zuiden. We hebben ongeveer een half uur rondgedobberd. Daarna trok de wind geleidelijk weer wat aan en even later zeilden we met 7 knopen richting Medemblik.
In de prachtige Westerhaven van Medemblik konden we langszij van een joekel van een zeiljacht liggen. Na een lekkere maaltijd van schipper/kok Ted hebben we 's avonds nog anderhalf uur besteedt aan het gedrag van de wind.

Met weinig wind rond De Kreupel

De volgende morgen (donderdag 1 september) begon de dag met zon en af en toe wat cumuluswolken. Wind was er nauwelijks. Na het ontbijt met gebakken eieren met spek van Ted zijn we aan de slag gegaan met een vers setje weerkaarten. Iedereen kreeg de opdracht zo goed mogelijk een weersverwachting te maken voor de komende dagen en na te denken over wat een goede bestemming zou zijn voor vandaag. Daarna hebben we de gribfiles nog de revu laten passeren.

In de Buitenhaven vonden we een plekje naast een mooie Najad en een aluminium Pieter Beeldsnijder. Na opnieuw een voortreffelijke maaltijd van Ted hebben we 's avonds nog een uur aandacht besteedt aan de meteorologie en wel aan allerlei weersystemen die je op de weerkaart tegenkomt, zoals fronten, troggen, ruggen, squalls, etc.

Een warmtefront in de praktijk
"Er staat wind!" was vrijdagmorgen 2 september de eerste opmerking die bij het opstaan gemaakt werd. Na de windarme donderdag leek het vrijdag een echte zeildag te gaan worden. Na het ontbijt zijn we toch maar eerst met de theorie aan de slag gegaan. Op de nieuwe weerkaart stond een zwak warmtefront ingetekend en de vraag was of we dat vandaag zouden gaan merken. Verder hebben de deelnemers natuurlijk weer een weersverwachting gemaakt, niet alleen voor de wind, maar ook voor de barbecue die Paul de komende zondag zou willen houden. Het was duidelijk te merken dat iedereen de slag te pakken kreeg, want het ging sneller en nauwkeuriger.
De verbazing was groot toen bleek dat de shipping forecast van The Met Office en de verwachting van het KNMI dezelfde verwachting hadden als de verwachtingen die ze cursisten zelf hadden gemaakt. "We kunnen het zelf ook!" was de reactie en dat was precies de bedoeling van de training.
Rond een uur of 12 zijn we vertrokken en met een matige wind uit oost tot oostzuidoost konden we in één ruk doorzeilen naar Lemmer. Net buiten Enkhuizen was net een zeilwedstrijd begonnen en zonder de wedstrijdboten te hinderen zijn we tussen het veld door het IJsselmeer op gevaren. Onderweg bleken alle verschijnselen van het warmtefront te zien: contrails, cirrus, een halo (kring om de zon) en tegen de tijd dat we bij Lemmer waren waren ook bijzonnen te zien. En de temperatuur niet te vergeten. Het was merkbaar warmer dan de dag ervoor en ook het zicht was duidelijk afgenomen ten opzichte van donderdag.

Mandate ligt nog in de werkplaats bij Dörr Jachtbetimmering in Lemmer. De buitenkant is gepoetst en het verder is er nog een aantal klussen die moeten worden voltooid. Zo moet er nog een nieuw fornuis gemonteerd worden, want het oude fornuis was gewoon versleten. Een nieuwe Force 10 staat klaar om te worden ingebouwd.

Verder is de mast schoongemaakt, alle beslag is gedemonteerd, schoongemaakt en weer gemonteerd. De mast blijkt nog het orginele exemplaar te zijn want bovenin staat het merkteken 47/001 ingeslagen. Er moeten nog enkele vallen vernieuwd worden en ook moeten de bakstagen vervangen worden door nieuwe van dyneema. Deze zijn sterker en vooral veel lichter.

Een andere klus is reparatie van het roer en de scheg. Bij het controleren bleken er allemaal losse plakkaten epoxyplamuur op het roer te zitten en ook was de vochtigheid van zowel roe als scheg te hoog. Besloten is om dit allemaal in één keer grondig aan te pakken. Het polyester is opengeslepen, het schuim er uit gehaald en nu wordt alles weer opnieuw gevuld en op sterkte gebracht met polyester. Een flinke klus, maar dan zijn we er voorlopig ook weer vanaf.

Al met al nog veel werk, maar de tijd vordert en de bedoeling is de boot in de eerste week van april weer te water te laten. En dan kan het seizoen echt beginnen.